Sociale samenhang in Nederland stabiel, maar grote verschillen baren zorgen

Uit drie recente onderzoeken van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat veel Nederlanders zich thuis voelen in hun land en actief bijdragen aan sociale cohesie, bijvoorbeeld via vrijwilligerswerk of politieke participatie. Initiatieven die zich inzetten voor verbinding tussen mensen, spelen volgens het SCP een cruciale rol in het behoud en de versterking van sociale cohesie. Toch is er een opvallende conclusie: hoger opgeleiden voelen meer sociale verbinding dan lager opgeleiden.

Maarten Hupkes, directeur van stichting De Buurt, ziet het belang van deze conclusie: “De onderzoeken Integratie en Samenleven, Samen verschillend en Samenleven in de toekomst tonen aan dat sociale samenhang vooral wordt bepaald door het opleidingsniveau. Dit maakt het belangrijk om onderlinge ontmoetingen te stimuleren en barrières tussen verschillende groepen te doorbreken”.

Sociale cohesie versterken is niet ingewikkeld

Volgens maar liefst drie recente SCP-onderzoeken spelen initiatieven die verbinding stimuleren een cruciale rol in het versterken van sociale cohesie. Hupkes benadrukt: “Echt contact verrijkt ons beeld van ‘de ander’. Elkaar zien en horen begint met ontmoeten.” Activiteiten zoals De Buurtcamping laten zien hoe simpele, verbindende initiatieven een grote impact kunnen hebben. “Sociale cohesie versterken hoeft niet ingewikkeld te zijn, maar we moeten een tijd, plaats en context creëren waarin mensen zin hebben om elkaar te leren kennen. Anders gaat het niet gebeuren,” zegt Hupkes.

Advies voor gemeenten

Het SCP adviseert gemeenten en beleidsmakers om te investeren in ontmoetingsplekken waar mensen met verschillende achtergronden samenkomen. Hupkes ziet ook een rol voor de buurtgenoten zelf: “Ik ben bang dat de overheid dit niet op eigen initiatief zal doen. Daarom hebben we actieve bewoners nodig die de handschoen oppakken en zich inzetten voor een verbonden samenleving. Dat is cruciaal voor de toekomst van Nederland”.