Nieuw Licht – Kunst in de Grote Kerk

Tot 6 september 2023 vindt in de Grote Kerk Alkmaar de derde editie van Nieuw Licht – Kunst in de Grote Kerk plaats. Voor deze zomertentoonstelling wordt ieder jaar een kunstenaar uitgenodigd om nieuw werk te maken, geïnspireerd door of reflecterend op het erfgoed en de geschiedenis van de kerk. Voor deze derde editie heeft de Grote Kerk Alkmaar kunstenaar Folkert de Jong uitgenodigd.

Al decennialang wordt het verhaal verteld over opstandige stedelingen, kokend teer en afdruipende Spanjaarden. Bij Alkmaar begon de Victorie. Maar is het wel zo gegaan?

In de negentiende-eeuw werd dit overwinningsverhaal gevoed door het nationalisme dat in die eeuw hoogtij vierde. Net als andere – uit deze periode stammende geschiedschrijving – wordt het Alkmaars Ontzet de afgelopen jaren onderworpen aan nieuw historisch onderzoek en de perspectieven beginnen te verschuiven. Begint het verhaal over Alkmaar Ontzet te wankelen?

Folkert de Jong
Alkmaar Ontzet is een verhaal waar de in Alkmaar geboren en in Egmond aan Zee getogen Folkert de Jong sterke associaties bij heeft. Deze gebeurtenis vormt dan ook het vertrekpunt voor de tentoonstelling Dutch Mechanisms. Beeldengroepen van a-typische materialen – zoals styrofoam, polyurethaanschuim en epoxy – zullen deze zomer verrijzen in de Grote Kerk Alkmaar. Met het project wil Folkert de Jong de grote verschuivingen van de geschiedenis onderzoeken. Dutch Mechanisms gaat over de kneedbaarheid van de Nederlandse geschiedenis.

Geschiedenis heeft Folkert de Jong altijd al gefascineerd. Vooral het multidimensionale aspect – dat de geschiedenis bekeken kan worden vanuit verschillende perspectieven – inspireert de kunstenaar. Eerder maakte De Jong de werken Operation Harmony en The De Witt Brothers, gebaseerd op de perspectieven uit de geschiedenislessen over de zeventiende eeuw, zoals die decennialang werden gegeven in Nederland. De veranderende tijdsgeest heeft de herziening en heroverweging van de Nederlandse geschiedenis in volle vaart gebracht. Het was dan ook een shock voor De Jong om zich te realiseren dat de verhalen over de geschiedenis van Nederland, die hij als kind en tiener op school had meegekregen vanuit een ander perspectief, gezien kunnen worden als perioden van uitbuiting en onderdrukking. Helden werden ineens schurken.

De ridder op het Canadaplein
Vanaf 1 mei is het werk From Stately Throne van Folkert de Jong al te zien voor de kerk. Het beeld, bestaande uit het hoofd van Johannes de Doper en het harnas van koning Hendrik VIII van Engeland verenigen voor De Jong de tegengestelde verhalen over goed en kwaad. Het beeld is ter aankondiging van de tentoonstelling Dutch Mechanisms voor de gevel van de kerk geplaatst aan de kant van het Canadaplein.
Met dank aan Victoriefonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Mondriaan Fonds en Hofsteestichting.